In het autismecafé van 3 november bespraken we het onderwerp ASS en dwangmatigheden (dat kunnen dwanghandelingen en/of dwanggedachten zijn).
Routine of dwang?
Is iets routine of dwang? Het verschil was niet altijd gemakkelijk aan te geven. Als iets prettig voor je is of goed voor je werkt is het een routine. Als je last hebt van de dingen die je doet, dan is het dwang. In sommige gevallen bleef het lastig om dat onderscheid te maken.
Overzicht en zekerheid
Een routine is prettig omdat het overzicht en zekerheid geeft. Routines hebben ook in meer of mindere mate een functie. Een van de bezoekers is bijvoorbeeld iemand die graag structureert. Dat hoort bij hem en is niet dwangmatig, en zelfs nuttig in zijn werk. Een ander vertelde dat hij steeds dezelfde routines uitvoert, maar dat dat niet per se rust geeft. Dit zit ergens tussen routine en dwang.
Dingen die je niet kunt laten
Dwanghandelingen en dwanggedachten zijn dingen die je liever niet doet of denkt maar die je niet kunt laten. Het geeft je geen rust als je zoiets doet én het voelt onprettig om het niet te doen. Dwang zorgt ervoor dat je minder goed functioneert.
Nog even controleren
Wat dwanghandelingen betreft was een voorbeeld: halverwege de straat zijn, eigenlijk zeker weten dat je het raam heb dichtgedaan, maar toch even teruggaan om dat te controleren. Degene die dit voorbeeld gaf werd hier onrustig van.
Dwanggedachten
Dwanggedachten en piekeren zijn verschillende dingen. Bij piekeren is er vaak nog wel iets nuttigs te vinden (bijvoorbeeld piekeren over je werk), bij dwanggedachten is dat niet zo. Je móet bepaalde dingen denken en kunt hier niet mee stoppen.
Slechte periodes
Meerdere bezoekers hebben meer last van dwang als ze een slechte periode hebben. Het kost dan moeite om dingen op de normale manier te doen. Je gaat daardoor twijfelen en kunt dat niet loslaten. En dan moet je weer gaan controleren om zeker te zijn en hierdoor voel je je onprettig.
Oplossingen
Hoe af te komen van dwang? Vaak wordt het vanzelf minder als het weer beter met je gaat. Iemand gaf aan dat dwanghandelingen minder worden als hij zich ontspant. Ook kun je door tijd en ervaring minder last hebben van onaangename gedachten. Door in kleine stapjes te werken kun je een veilige routine bouwen. Als je weet dat iets gisteren ook goed ging zonder nog een keer te controleren, dan weet je dat het vandaag waarschijnlijk ook goed zal gaan.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten